Dałem się podejść jak sześcioletnie dziecko… Jak przedszkolak! Taka wtopa! Muszę chyba zastanowić się, czy nie powinienem powierzyć prowadzenia Maltretingu komuś mniej łatwowiernemu.
Zacznijmy jednak od końca. Albo od prawie końca.
[Aktualizacja] Nota od wydawcy: niniejszy wpis zawiera błąd, będący efektem kierowania się zdrowym rozsądkiem, informacjami z Wikipedii (chociaż być może kierowanie się zdrowym rozsądkiem i informacjami z Wikipedii stoją ze sobą w pewnej sprzeczności) i informacjami podanymi przez producenta na etykiecie. Istota tego błędu wyjaśniona została m.in w tych dwóch komentarzach.
Błąd powoduje, że pewne elementy wpisu – m.in. komiks – tracą poprawność matematyczną, a soku malinowego jest więcej, niż wynikałoby to z tekstu (ale spokojnie: wciąż poruszamy się po terytorium marketingu homeopatycznego). Miejcie proszę tego świadomość, ja jednak nie będę ich poprawiał – bo je lubię i nie chcę ich kastrować. A Łowicz niech kontempluje ów błąd i jego beletrystyczno-graficzne następstwa jako niezamierzone efekty swojej „polityki informacyjnej”. [Koniec aktualizacji]
Zastanawialiście się może kiedyś, jak to się dzieje, że z tak drogich owoców jak maliny robi się całkiem tani syrop do rozcieńczania? Bo ja ostatnio zacząłem się zastanawiać.
Bo weźmy na przykład takie jabłka – całkiem niedrogie owoce, powiedzmy jakieś 2-3 zł za kilogram w sklepie. Z jabłek można robić sok, na przykład taki 100-procentowy. Litr takiego soku kosztuje jakieś 4 zł. W tym samym sklepie.
Z drugiej strony są maliny. Powiedzmy, że kosztują 5 zł – ale nie za kilogram, tylko za 100-gramowe opakowanie. Za kilogram wychodzi 50 zł. A powstaje z nich syrop – czyli über-sok, sok skoncentrowany – w cenie jakichś…. 10 zł za litr.
Oczywiście ktoś mógłby się przyczepić i stwierdzić, że porównywanie cen detalicznych nie ma sensu. Rzeczywiście, w skupie różnice są zdecydowanie mniejsze (o tutaj – strona 39), ale tak naprawdę nie o ceny tu chodzi, tylko o impuls, który każe Ci pomyleć: „cholera, coś tu nie gra” i sprawdzić dokładniej to, co wcześniej wydawało Ci się oczywiste.
No więc czy zastanawialiście się, jak to się dzieje, że z tak drogich owoców jak maliny robi się całkiem tani syrop do rozcieńczania?
Odpowiedź jest prosta. Nie robi się.
***
W tym miejscu zbliżamy do środka wpisu, skoro więc koniec mamy już za sobą, czas przejść do początku.
Od dłuższego czasu jestem fanem syropu malinowego. Nie dlatego, że jest malinowy, ale dlatego, że można wlać do niego gazowaną wodę mineralną i otrzymać fajny, orzeźwiający napój, smakujący zupełnie jak napoje z saturatora za komuny.
Obecność malin nigdy co prawda nie była argumentem, który przekonywał mnie do zakupu, ale z drugiej strony był to miły bonus, w którego prawdziwość raczej nie wątpiłem. Przez długie, długie miesiące byłem przekonany, że być może nie jest to babciny syrop, w którym znajdują się maliny, całe maliny i tylko maliny, ale jest to syrop, w którego składzie maliny zajmują miejsce poczesne.
Wierzyłem w to mimo sygnałów, jakie dostawałem od moich Czytelników, że syrop malinowy malinowy jest jedynie z nazwy. Że jest klasycznym przedstawicielem nurtu marketingu homeopatycznego. Chciałbym móc powiedzieć, że sygnały te zignorowałem. Niestety, nie zignorowałem: skonfrontowałem je z rzeczywistością.
I uznałem je za fałszywe.
Nie uwierzyłem moim Czytelnikom. Uwierzyłem firmie Agros Nova. Tej samej, która próbowała przewieźć mnie na czarnej porzeczce.
„Uwierzyłem firmie Agros Nova”. Sam widok tego zdania powoduje, że człowiek chce się pukać w głowę.
W ten sposób dochodzimy wreszcie do sedna mojej koszmarnej kompromitacji. Produkt, który jest jej przyczyną to syrop Malina marki Łowicz, należącej właśnie do Agros Nova. Na jego froncie jak wół widnieje napis „Malina”. Na rewersie z kolei bez trudu wyczytamy, że jedną z pozycji na liście składników jest „65% zagęszczony sok malinowy (0,3%)”
 Front: jeśli nie widzieliście nigdy maliny widniejącej jak wół, to macie właśnie okazję ją zobaczyć. |
 Rewers: wspomnienie mojej sromotnej klęski w walce z praktykami marketingu homeopatycznego.
|
(foto po lewej: facebook.com/LowiczSamoNajlepsze)
W swoim prostolinijnym postrzeganiu świata, po sygnałach Czytelników, które koncertowo pokpiłem, ba – nawet broniłem producentów syropów! – uznałem, że skoro:
- na frontowej etykiecie syropu Malina widnieje napis Malina…
- …oraz piękne owoce maliny…
- …a wśród składników – fakt, że na odległym miejscu – pojawia się pozycja „65% zagęszczony sok malinowy (0,3%)”
to znaczy, że Czytelnikom coś się popierdzieliło, bo zagęszczony sok malinowy stanowi 65% masy lub objętości produktu, a owo nieszczęsne 0,3% to zapewne jakaś techniczna charakterystyka.
***
Teraz zróbmy sobie małą przerwę, by pozwolić wyjść spod stołu tym, którzy podeń wpadli, nie mogąc opanować spazmatycznego śmiechu wywołanego tak rozbrajającą naiwnością.
***
Oczywiście zapis „65% zagęszczony sok malinowy (0,3%)” został obliczony na to, żeby takie łosie jak ja uznały, że zagęszczony sok malinowy stanowi 65% produktu, a owo nieszczęsne 0,3% to jakaś techniczna charakterystyka. Oczywiście jest dokładnie na odwrót: to właśnie 0,3% jest masą soku malinowego w produkcie. A właściwie 0,2%, bo owo 65% to najprawdopodobniej tzw. ekstrakt ogólny – czyli ilość ekstraktu w ekstrakcie. Tak więc nawet w owych mizernych 0,3% soku malinowego, sam sok stanowi zaledwie 2/3.
0,2%. Na każdy kilogram czystego, zagęszczonego soku malinowego zużytego do produkcji tego syropu przypada pół tony różnych innych rzeczy.
Pół tony.
Rozumiecie chyba, że poczułem się nieco zrobiony w bambuko. I to jeszcze tak tanim trikiem: liczba 65%, sama w sobie prawdziwa, została zaserwowana tak, żeby klientów robić w balona. I dałem się na nią nabrać jak dziecko.
Tak na marginesie – być może jeszcze w którymś z Was tli się nadzieja, że sok malinowy stanowi 65% składu syropu Malina. Być może zauważyliście, że tak naprawdę nie podałem żadnego powodu, dla którego nie mogłoby tak być.
Zatem podaję. Tym powodem jest rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych. Zgodnie z nim, składniki na „środkach spożywczych” powinny być podawane w kolejności odpowiadającej ich udziałowi w masie gotowego produktu, począwszy od składnika, którego jest najwięcej, skończywszy na tym, którego jest najmniej (z zastrzeżeniem, że dla składników, których udział wynosi 2% lub mniej, kolejność jest dowolna).
Sok malinowy jest wymieniony na odległej pozycji na liście składników, dlatego nie może go być 65%. Drogą prostej eliminacji dochodzimy do wniosku, że musi go więc być 0,3%. (Jakby ktoś wciąż nie był przekonany, to sugeruję wybrać się do sklepu i przestudiować składy innych niż łowiczowe syropów malinowych: wartości rzędu 0,3% będą się na nich pojawiać w sposób… jakby to napisać, żeby nie napisać „mniej kłamliwy”? O, mam! W sposób budzący mniejsze wątpliwości.)
***
I w ten sposób po raz kolejny w tym wpisie zbliżamy się do końca. Zanim jednak ów koniec definitywnie nastąpi, dajmy możliwość wypowiedzenia się przedstawicielowi Agros Nova. Tym bardziej, że mamy o czym rozmawiać: pomyślałem sobie, że byłoby ciekawie policzyć maliny w butelce syropu Malina. Być może nie była to tak benedyktyńska praca jak liczenie ziarenek słonecznika w jogurcie Bakomy (w końcu przeliczenie malin w 125-gramowym opakowaniu z marketu nie jest wielkim wyzwaniem – jak się okazało, było tych malin 46 sztuk), ale efekty okazały się równie ciekawe.
Oddajemy głos przedstawicielowi producenta:
A teraz wyobraźcie sobie, że z tej jednej maliny, postępując zgodnie z zaleceniami producenta, czyli rozcieńczając syrop w proporcjach 1:9, otrzymamy prawie 20 szklanek gotowego napoju.
Gwoli sprawiedliwości: ilość malin w butelce mogłem oszacować błędnie, bo nie wiem, jaka jest „syropowa wydajność” malin. Ale policzyć, ile jest soku malinowego w szklance gotowego (czyli rozcieńczonego z wodą w proporcjach 1:9) napoju można dość dokładnie, o ile tylko przyjmiemy dla uproszczenia, że 1 gram = 1 mililitr.
Wychodzi 0,05 grama na szklankę. Tak, tak – pięćdziesiąt miligramów.
Zgoła aptekarskie ilości, prawda? Jakby ktoś chciał te malinki pić dla zdrowia, to dla porównania podam, że 50 mg to jakieś 10 razy mniej niż ilość substancji czynnej w tabletce Aspiryny.
No to co? Do dna! Wszak jest blisko…
PS. Sądząc po kilku wizytach w okolicznych sklepach, Łowicz nie jest liderem marketingu homeopatycznego wśród syropów malinowych – stawka jest raczej wyrównana. Spodziewajcie się kontynuacji; mam ochotę na mały przegląd rynku, taki w stylu rankingu margaryn z masłem.
