Sformułowanie „załóżmy nawet, że mamy do czynienia z propagandą” to co prawda konstrukcja określana w gramatyce jako tryb przypuszczający pobłażliwy, ale i tak należy docenić jego śmiałość, biorąc pod uwagę, że padło – w odniesieniu do rządowych mediów – z ust niejakiego Pawła Lisickiego, czyli częstego tych mediów gościa oraz równie częstego w nich gospodarza.

Sformułowanie to padło na początku zeszłego tygodnia i do teraz brzęczy mi w uchu niepewnością. A że nie lubię mieć w uchu brzęczącej niepewności, to spróbujmy – specjalnie dla Pana Pawła – obalić lub potwierdzić hipotezę mania do czynienia z propagandą. Aby to zrobić, weźmiemy na warsztat…

Paski. Paski w Wiadomościach TVP.

Paski w Wiadomościach. Małe formy literackie, które doczekały się już całkiem sporego grona miłośników, skupionych m.in. wokół fan page’y Tymczasem w Wiadomościach (35 tys. fanów) i Paski TVP Info (5 tys. fanów).

Paski, które mają tę zaletę nad materiałami wideo, że w krótkim czasie można ich przyswoić naprawdę duuuużo.

Przynajmniej teoretycznie, bo już drugiego dnia ich intensywnego archiwizowania (które polegało na „przewijaniu” klipów z pełnymi wydaniami Wiadomości TVP, dostępnymi na serwisie vod.tvp.pl, po to, by w strategicznym momencie wcisnąć klawisz Print Screen), wiedziałem, że trzeciego dnia na trzeźwo już nie wytrzymam.

Wyciągnąwszy wnioski z wcześniejszego braku odpowiedniego przygotowania, po kilku kolejnych, delikatnie zakrapianych wieczorach spędzonych w towarzystwie Danuty Holeckiej, Krzysztofa Ziemca i Michała Adamczyka dysponowałem całkiem obszernym materiałem badawczym. Na tyle obszernym, aby móc pokusić się o jego analizę – nie bójmy się tego słowa – nau-kurde-kową.

Paski w Wiadomościach TVP – podejście nau-kurde-kowe

W dodatku materiał był nie tylko obszerny, ale przede wszystkim kompletny. Nie ograniczyłem się do arbitralnego wyboru co bardziej rozrywkowych pasków. Podejście naukowe wymaga poświęceń, a więc pobrałem wszystkie paski z oficjalnego, internetowego archiwum Wiadomości.

Tu jednak w beczce miodu, jaką niewątpliwie jest archiwum Wiadomości, pojawia się łyżka dziegciu: w archiwum tym udostępniane są Wiadomości jedynie z ostatniego miesiąca. Starsze są sukcesywnie usuwane.

Co prawda w związku z tym, że nie archiwizowałem wszystkich pasków jednego dnia, w sumie zgromadziłem dokumentację okresu dłuższego niż miesiąc, ale to nie eliminuje pewnego problemu, o którym – skoro jesteśmy w gronie rzetelnych, poważnych naukowców – warto wspomnieć. Chodzi o wpływ pojedynczych wydarzeń na treść pasków. Wpływ ten jest tym wyraźniejszy, im krótszy jest analizowany okres.

Uprzedzając nieco rozwój wydarzeń: zarchiwizowałem wszystkie paski po to, żeby w kolejnym kroku przyjrzeć się już tylko tym, które dotyczą pewnych tematów. Jednym z tych tematów są Niemcy. I tu okazuje się, że jedno wydarzenie – wybory – odpowiada za stosunkowo dużą liczbę pasków, bo aż cztery – z łącznie szesnastu. W efekcie, aż 25% treści „niemieckich” pasków nie dotyczy tego, co wydaje się być specjalnością całej tzw. Starej Unii, czyli szkodzenia Polsce, nieradzenia sobie z napływem imigrantów, zaczynaniem rozumienia swoich błędów oraz – to już czysto niemiecka specjalność – blokowania polskich portów i ostrzeliwania Westerplatte.

Dodatkowo, nieco przesadziłem mówiąc o kompletności. Czy to w wyniku błędu technicznego, czy może celowego działania, trzech wydań z ostatniego miesiąca nie ma na stronie vod.tvp.pl. Do dwóch udało mi się co prawda dotrzeć (Google wyszukał zaginione klipy w innym miejscu serwisu), jednak trzeci został skasowany wyjątkowo skutecznie: Google co prawda zaindeksował stronę, ale teraz wyświetla ona tylko komunikat o błędzie 404. W dodatku film YouTube, który zgodnie z opisem zawierał kopię tego wydania, również został skasowany. Mój wewnętrzny spiskowiec podpowiada mi, że ktoś chce coś ukryć!

Skoro mamy pomóc Panu Pawłowi, to do rzeczy jednak!

Nie brnijmy jednak w teorie spiskowe, tylko zabierajmy się do konkretnej roboty.

Jeśli ktoś chce poczuć echo emocji, które towarzyszyły mi w trakcie zbierania materiałów do dzisiejszego tekstu, teraz będzie miał okazję. Oto wszystkie paski, które zarchiwizowałem. Są ich jakieś cztery setki.

Właściwie w tym miejscu powinienem zachęcać do zapoznania się z nimi wszystkimi, ale chyba nie mam sumienia. Poza tym chciałbym, żebyście dotrwali do głównego dania.

Tak więc jeśli ktoś czuje się na siłach, niech bierze stoper i mierzy czas, po którym odpadnie (w komentarzach możemy sobie urządzić małe zawody o uścisk dłoni prezesa – niestety nieprezesa; apelowałbym jedyne o uczciwość i podanie czasu spędzonego na lekturze i informacji, do którego dnia dotarliście), pozostali zaś proszeni są o przewinięcie strony nieco niżej. Do dania głównego.

Danie główne

A główne danie to wybór pasków na kilka interesujących tematów:

• władzy i jej działań, rozumianej jako rząd i partię rządzącą,
• opozycji,
• działań i sprawności służb resortów siłowych, straży pożarnej itp.,
• sytuacji gospodarczej Polski,
• pozycji polski na Świecie,
• sytuacji i działań Unii Europejskiej, Francji i Niemiec,
• Rosji
• sądownictwa (poza kwestiami związanymi z negocjacjami dotyczącymi zmian w sądownictwie) i lekarzy
• Polskości i Polaków
• [mała niespodzianka na koniec]

Wybierając paski do poszczególnych grup, kierowałem się następującymi zasadami:

• Do danej grupy trafiają wszystkie paski, których treść dotyczy danej kwestii. Podkreślam słowo treść, gdyż na potrzeby pogrupowania kierowałem się wyłącznie treścią na pasku, a nie tym, czego dotyczył towarzyszący mu materiał wideo. Jeśli na przykład materiał wideo dotyczył opozycji, ale treść zapowiadającego go paska nie wskazywała na to wprost (na przykład nie pojawiało się słowo „totalna” lub nazwisko któregoś ze znanych polityków opozycji), to taki pasek nie trafiał do grupy „opozycja”.
• Jeśli pasek pasował do dwóch kategorii, wybierałem tę, do której moim zdaniem pasował bardziej; takich sytuacji było stosunkowo niewiele, zwykle wybierałem tę kategorię, dla której słowo-klucz pojawiał się jako pierwsze lub które występowało jako podmiot w zdaniu.

Grupowanie pasków miało, jak się z pewnością domyślacie, sprawdzić, na ile dany temat traktowany jest neutralnie, obiektywnie, czysto informacyjnie. Naturalnym kolejnym krokiem byłoby wskazanie/zaznaczenie tych pasków, które zawierały element oceny, komentarza, emocji, były w jakiś sposób stronnicze lub prowokowały pozytywny lub negatywny stosunek do omawianej kwestii, ale… no właśnie.

Jak się zapewne również domyślacie, dużo mniej czasochłonne i dużo bardziej czytelne okazało się zaznaczenie tych, które takie nie są.

Tak więc proszę: poniżej znajdziecie wszystkie paski dotyczące wymienionych wyżej kwestii, jakie ukazały się w głównym wydaniu Wiadomości (19:30), w dniach 16.09.2017-25.10.2017, z wyjątkiem niedostępnego wydania z dn. 22.10.2017.

Rozjaśnieniem zaznaczyłem paski, które subiektywnie uznałem za obiektywne.

Część z nich tylko dlatego, że była pytaniem.

Oczywiście jest tu pewien element arbitralności, mam jednak wrażenie, że skala problemu, który jest tu widoczny jak na dłoni, czyni tę arbitralność pomijalną.

---

---

---

---

---

---

---

---

Wniosków…

…nie będzie. Każdy może wyciągnąć je sam – nawet Pan Paweł! Ewentualnie zwrócę tylko uwagę na ostatni zestaw, bo w nieco niepokojący sposób uzupełnia on układankę, którą historia widziała wielokrotnie: wspaniała władza przywraca dumę wspaniałemu narodowi, a ten odnosi sukces za sukcesem, wbrew skarlałym przeciwnikom.

Żeby jednak nie popadać w przygnębienie, zakończmy czymś optymistycznym.

Ostatnim zestawem pasków.

Wbrew pozorom, trzech różnych. Z trzech różnych wydań Wiadomości.